نووسەر و ڕۆژنامەنووسی كورد، عەبدولڕەحمان سەید عەبدوللەتیف ناسراو بە گیو موكریانی، لە ساڵی 1904 لە شاری مەهابادی ڕۆژهەڵاتی كوردستان لەدایك بووە، برا بچووكی حوسێن حوزنیی موكریانی و باوكی دكتۆرە كوردستان موكریانییە.
گیو موكریانی، لەگەڵ حوزنی برای لە ساڵی 1926 چاپخانەیەک لە حەلەبەوە دەهێنن لە شاری ڕواندزی باشووری كوردستان دای دەمەزرێنن، كۆواری (زاری كرمانجی) و چەند نامیلكەیەكی دیكەی لێ بە چاپ دەگەیەنن، هەروەها ساڵی 1934 دەچنە شاری هەولێر، لەوێش چاپخانە دادەنێن و كۆواری (ڕووناكی) چاپ دەكەن، دوای كۆچی دوای حوزنی موكریانی، برای لە 1947 ئەركی هەڵسووڕاندنی چاپخانەی دەكەوێتە ئەستۆ، جگە لە بەرهەمەكانی خۆی، چەندین دیوانی شاعێرانی كلاسیكی كوردیش چاپ دەكات و ناوی دەنێ (چاپخانەی كوردستان).
گیو بۆ زیاتر بایەخدانی بە بواری نووسین و ڕۆشنبیری، پەیوەندی لەگەڵ نووسەرانی شار و شارۆچكەكانی كوردستان دروست دەكات، لەپێناو بڵاوكردنەوەی بەرهەمەكانیان، یەكێك لە نامەكانیشی ئاراستەی د.كتۆر جەمال نەبەز دەكات، جگەلەوەش، دەگوترێت گیوی موكریانی وێنەگریش بووە. وێنەی زۆر لە شاعیران و ئەدیبانی هاوسەردەمی خۆی گرتووە، لەسەر ئەو كار و پیشەیەی بەردەوام بووە تا ساڵی 1977 بەهۆی نەخۆشی لە نەخۆشخانەیەكی شاری مووسڵ كۆچی دوایی كردووە.
دەقی نامەكەی گیو موكریانی بۆ دكتۆر جەماڵ نەبەز:
بۆ برازای دڵسۆز مامۆستا جەمال نەبەزی بەڕێز و خۆشەویست ڕۆژتان باش دوو مانگە هەوڵ دەدەم، كەسم دەست نەدەكەوت، كە خەتەكەی مەر ئەسعەدی خەیلانی بخوێنێتەوە، ناچار بووم لەسەرەتاوە خۆم دەستم بە نووسینەوەی كرد تا 26 لاپەڕە، ئینجا برادەرێك پەیدابوو چەند لاپەڕەیەكی نووسییەوە و بەسەری دامەوە، هەر بەدوای ئەودا یەكێكی دیكەم پەیدا كرد.
هینەكەی لای من، كە دەستنووسی مەلا ئەسعەدی كوڕی عومەر خەیلانییە، 92 لاپەڕەیە، بەڵام لە نووسینەوەیدا گەیشتووەتە 124 لاپەڕە، ئەگەر ترسی ئەوە نەبا، كە لە ڕێگادا لەناو بچێ و بەدەستان نەگات، ئەوە نوسخە ئەسڵییەكەم بۆ دەناردن، ئومێدم وایە، كە مەلیخایەكەشم بۆ بدۆزرێتەوە و نوسخەیەكی ئەویشتان بۆ بنووسمەوە و بینێرم. ئیتر گرنگترین ئاواتم خۆشی و پێشكەوتنتانە مامتان. ئیمزای ( گیو موكریانی) گیو موكریانی، لەكۆتایی نامەكەیدا باس لە دۆزینەوەی مەلیخا دەكات. بۆ زانیاریی خوێنەران، پەرتووكی (مەلیخا) تۆمارێكی مێژوویی پاشا و میرەكانی میرنشینی سۆران بووە، بەتایبەتی لە كاتی فەرمانڕەوایی میر محەمەد پاشای گەورەی ڕواندز، لەسەر فەرمانی پاشای گەورە لەلایەن (میرزا محەمەد) نووسراوەتەوە. تیادا باسی یەكە یەكەی میرە فەرمانڕەواكانی ماڵباتی سۆرانی تیدا نووسرابووەتەوە، كەچی ئەم پەرتووكە دەوڵەمەندەی پاشای گەورە، بەهۆی شەڕ و ماڵوێرانی، بەتایبەتی لەدوای هەڵگیرسانی یەكەم جەنگی جیهانی و وێرانكردن و سووتاندنی كتێبخانەكانی شاری رواندز لەلایەن رووسەكان لە ساڵی 1916، ون بووە و دیار نەماوە.
سەرچاوەكان:
- مەلیخا پەرتووكە ونبووەكەی میرنشینی سۆران، جەواد ساڵح نەورۆز، پەرتووكی (وەستا ڕەجەب چاكسازی بلیمەت).
- دەقی نامەكەی گیو كوكریانی، لە پەرتووكی میژووی ئیمارەتی سۆران لە ئامادەكردنی (سەدیق ساڵح و ئارێز عەبدوڵا) –
عەبدوڵا مەردۆخ كوردستانی، - فەرهەنگی نۆبەرە، لە دەزگای ئاراسەوە چاپ كراوە، دۆكومێنتی فەرهەنگە سەرسپییەكانی گیوی موكریانی.
لە ئینسایكڵۆپیدیای ئازادی ویكیپیدیاوە.