لە مەریوان، نزیکەی چوار هەزار و ٥٥٣ کەس سەرقاڵی دروستکردنی کلاشن. هەنگاوەکانی دروستکردنی ئەم جۆرە پێڵاوە کولتوورییە جوانە بە شێوەیەکی نەریتی دابەش کراون، پیاوان بەرپرسیارن لە دروستکردنی بنی پێ، ژنانیش کە کارێکی ناسکتر دەکەن، بەشی سەرەوەی دەبەستنەوە.

 ئەم پیشە دەستییە جگە لە پاراستنی کولتووری خۆماڵی، ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە ئابووریی خێزانەکانی ناوچەکەدا. ژنانی مەریوانی جگە لە ئەنجامدانی کاری ماڵەوە و کشتوکاڵ، کڵاش دەبەستنەوە و بەشداریی لە دابینکردنی بژێوی بنەماڵەدا دەکەن. ئەم هاوپشتییە لەنێوان ژن و پیاودا نیشانەی فەرهەنگیی دینامیکیی کوردستانە.

 دروستکردنی کڵاش سادەیە بەڵام پڕ مانا، هێمای شوناس و مێژوو و هونەری خه ڵکی کوردستانه، که تا ئێستاش لەناو دڵی ئەم خاکه دایه.

 بەهۆی هەبوونی تایبەتمەندیی پێویست، کڵاشی مەریوان لە مانگی ئەیلوولی ساڵی 1996 وەک پێنجەمین شاری تۆمارکراوی ئێران لە ئەنجومەنی تۆمارکردنی پیشەسازیی جیهانی یونسکۆ ناسێندرا.

 نموونە مێژووییەکانی ئێستا، وەک کڵاشی پیرشالیار لە دەڤەری هەورامان، تەمەنیان زیاتر لە ٨٠٠ ساڵە. یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرنجڕاکێشەکانی کڵاش ئەوەیە، کە قاچی چەپ و ڕاستی جیاوازیی نییە. ئەم دیزاینە ڕێگری دەکات لە لەبەرکردنی پێشوەختە بە جووڵاندنی بنی پێڵاوەکە.