دەزگای میدیایی (باس) یەكەمین كتێبی لەسەر تەعریبی كەركووك بە زمانی سویدی چاپ كرد

سه‌ره‌تا مێژوو شوێنه‌وار كه‌له‌پوور كولتوور مه‌ڵتیمیدیا له‌باره‌ی ئێمه‌وه‌
x

دەزگای میدیایی (باس) یەكەمین كتێبی لەسەر تەعریبی كەركووك بە زمانی سویدی چاپ كرد

(پاكتاوكردنی ڕەگەزیی دژی كورد - لە دامەزراندنی دەوڵەتی عیراقەوە تا ئەمڕۆ.. كەركووك بە نموونە) ناوونیشانی تاوەترین كتێبە كە لەلایەن باوك و كچ (ماجید نووری و ئەوین ماجید) بە زمانی سویدی ئامادەیان كردووە و لە لایەن دەزگای میدیایی (باس) لەم رۆژانەدا هاتە چاپكردن و رەوانەی كتێبخانەكانی وڵاتی سوید كرد.

پێوەند بە ناوەڕۆك و گرنگیی ئەو كتێبە، نووسەران ماجید نووری و ئەوین ماجید، بە (باسنیوز)یان راگەیاند: ”پاكتاوكردنی ئیتنی و ڕەگەزی، هەروەها جینۆساید بۆ لەناوبردنی میللەتی كورد، دوو شێواز و پرۆسەی بەردەوام بوون و لە لایەن فەرمانڕەوایانی دەوڵەتی عیراقەوە بە دریژایی مێژووی ئەم دەوڵەتەی ئێستای عێراق، لە دژی خەڵكی كوردستان ئەنجام دراون.“

گوتیشیان: ”لە كتێبەكەدا ئەماژەمان بەو دوو پرۆسەیە داوە، كە هەمیشە بیرۆکەی فاشییانە ئاراستەی کردوون، لە بەرەنگاربوونەوەی ئەم فاشیستییەشدا هەردەم گەلی كوردستان لە ڕێی بەرپەرچدانەوەی سیاسەتەكانی (بەعەرەبكردن و ڕاگوێزان و كوشتنی بە كۆمەڵ) بیرۆکەی پاراستنی كەرامەتی مرۆڤایەتییان پێڕەو كردووە، بە تایبەتیش لە شاری كەركووك كە لەم كتێبەدا زیاتر تیشكی خراوەتە سەر، جا ئەو بیرۆکەی پاراستنی كەرامەتی مرۆڤایەتیە وەك بەرگریکردنێك لە (نەتەوە، خاك، بوون و ژیان) ڕەوایەتی وجوودی لە مێژووی باشووری كوردستاندا هەبووە و هەیە؛ دواتر لە ناو گەلی كوردستاندا وەك ترادیخونێكی لێ هاتووە و بۆ داهاتووش وەك سیمبولی بەرخودان هەر دەمێنێتەوە.“

ئامادەكارانی ئەم كتێبە، لە بابەتەكەیاندا باسیان لەو كارە خراپانەی ڕژێمەكانی عیراق كردووە كە چۆن بە هۆی شاڵاو و پرۆسەكانی لەناوبردنی كوردەوە، هەموو هەوڵێكی بەردەوامی ئەو رژێمانە بۆ ئەوە بووە هەتا لە ناوچەكەدا پێكەوەژیانی ئاشتییانەی نێوان نەتەوەكان نەهێڵن.

جێی باسە ئەم كتێبە یەكەمین كتێبە كە بە زمانی سویدی لەم بارەیەوە چاپ كرابێت، نووسەرانی كتێبەكە دەڵین: ”وێڕای هەبوونی دەیان هەزار خێزانی كورد لەو وڵاتە ئەسكەندەناڤیەدا كە زۆربەی زۆری نەوەكانیان بە زمانی سویدی خوێندوویانە و دەخوێنن، كەچی هیچ سەرچاوەیەكی مێژوویی یان دەروونی بەو زمانە لەسەر دەردەسەری و ماڵوێرانیەكانی نەتەوەكەیان لە كتێبخانەكانی سویددا نابیننەوە...“

سەرەتای بیرۆكەی ئامادەكردنی ئەم كتێبە لەوەوە دەست پێدەكات، لە یەكێك لە پۆلەكانی خوێندنی ئامادەیی شاری ئۆریبرودا، مامۆستایەكی سویدی داوا لە قوتابیەكانی دەكات لەسەر كاریگەرییە دەروونیەكانی پرۆسەی پاكتاوی ڕەگەزی و ئیتنی یان جینۆساید بابەتێك ئامادە بكەن و ئاماژەش بە ژێدەرەكەی بدەن، ئەوین ماجید یەكێك لەو قوتابیانەی ئەو پۆلە دەبێت، پاشتر بە خۆی و باوكی لە بیبلۆتیكەكاندا بە شوێن سەرچاوەیەكدا دەگەڕێن كە تێیدا بە زمانی سویدی ئاماژە درابێت بەو پرۆسە فەناتیكانەی ڕژێمەكانی عیراق كە بە درێژایی زیاتر لە سەدەیەك خەڵكی كوردستانیان پاكتاو دەكرد و جینۆسایدیان لە دژیان ئەنجام دەدا، پاش بە شوێن گەڕانێكی زۆری ناو بیبلیۆتیك و كتێبخانەكان جگە لە چەند كورتەوتار و كورتەنووسینێكی پەخشانئامێز و شیعر، هیچ سەرچاوە و ژێدەرێكیان وەك كتێب یان نامیلكە لە كتێبخانەكانی وڵاتی سویددا نەدۆزیوەتەوە تا بكرێنە هەوێنێك بۆ لێدوان و لەسەر نووسینی بابەتێكی لەو چەشنە، هیچ بەرهەمێكی زانستی و مێژوویی تەنانەت ڕۆژنامەوانی بە زمانی سویدی لەو بوارەوە دەستەبەر نەبووە.

هەر بۆیە ماجید نووری بە كیژەكەی دەڵێت: ”چەند مانگێكە بە كۆكردنەوەی ئەو زانیاری و هەواڵانەوە خەریكم كە لەسەر پاكتاوی ئیتنی و جینۆسایدكردنی گەلی كوردستان لە شاری كەركووك ڕوویان داوە و تا ئێستاشی لەگەڵ بێت بە شێوازی هاوشێوە، كەم تا زۆر ڕوو دەدەنەوە.“ وا دیارە ماجید نووری ئەم خۆخەریكردنەی لەپێناوی ئەوەدا بووە تا لە دووتوێی ڕۆمانێكدا سوودیان لێ وەربگرێتەوە كە لەسەر شەهیدبوونی ئەوڕەحمانی نفووسی باپیرەی خۆیەوە ماوەیەكە بە نووسینیەوە سەرقاڵە.

ئیدی بەم شێوەیە ئەوین و باوكی بەو قەناعەتە گەیشتوون كە هاوكات بۆ ئامادەكردنی یەكەمین كتێب لەو بارەیەوە بە زمانی سویدی، دەكرێت سوود لەو سەرچاوانە وەربگیرێنەوە، ئینجا هەردووكیان دەستیان كردووە بە ئامادەكردنی كتێبەكە، بەمەش ئەم نامیلكەیە دەبێتە یەكەمین هەوڵ بۆ ناساندنی پوختەیەك لە مێژووی پرۆسەكانی جینۆساید و پاكتاوكردنی ڕەگەزییانەی نەتەوەی كورد لە عیراقدا بەو زمانە زیندووە ئەورووپاییە كە دواتر سوودمەندە بۆ هەر توێژەر و دەزگا و كەسانێك كە بیانەوێت لە وڵاتی سویددا و بە زمانی سویدی بە شوێن سەرچاوەیەكی لەو شێوەیەدا بگەڕێن..