-
سەید محەمەدی سەفایی.. بۆچی لە زیكری تەكێی شێخانەوە چووە كۆڕی سترانبێژان؟کوردستان لانکەی چڕین و گۆرانییە؛ ناوەندی هۆرە و سیاچەمانە و بەیت و حەیرانە. تا ئێستاش کووچە و کۆڵانەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان پڕن لە چریکە و گۆرانیی س
-
یەکەمین ژنە فڕۆکەوانی جیهان كە کوردی كۆمەڵكوژ کردسەبیحە گوکچەن، یەکەمین ژنە فڕۆکەوانی جیهانە، کە لە ساڵی 1913 لە بۆڕسە لە توركیای ئستە لەدایک بووە و لە تەمەنی 23 ساڵی بووەتە فڕۆکەوان و وەکوو یەکەمی
-
شەوی یەڵدا (چلە).. لە میتۆلۆژیای كوردا پیرۆزترین شەوی کوردستانەشەوی یەڵدا یان چلە، رێوڕەسمێكی دیرێنی وڵاتی كوردەوارییە، كە رەگوڕیشەیەكی قووڵی میبژوویی هەیە، لە کولتوور و باوەڕی کۆنی کوردستاندا هاتووە؛ (چقە، جکەم
-
ئاڵای کوردستان... ئەمانەتی پێشەوا قازی محەمەد بۆ ژەنەڕاڵ مستەفا بارزانیئاڵای کوردستان، کە ئێستا لەسەر قەڵای هەولێری پایتەختی باشووری کوردستان دەشەکێتەوە، هەمان ئەو ئاڵایەیە، لە چوارچرای مەهابادی پایتەختی کۆماری کوردستان
-
خەلیلی سدیقی، گەرووی زێڕینی مهاباد.. ناوێكی ون و شاكاری زۆری هونەریمەهاباد، یەکێکە لە شارە گرنگەكانی رۆژهەڵاتی کوردستان، شاری بەرخۆدان و ئازایەتی، شاری هونەر و رەسەنایەتی. لەم شارە قارەمانی و بەرخۆدان تێکەڵی شیعر و
-
رۆڵی مێژوو و ئایین لە دابەشکردنی کۆمەڵگەی کوردستاننایەکسانیی کۆمەڵایەتی و دیاریکردنی پێگەی مرۆڤ، یەکێکە لە کێشە کۆمەڵایەتییەکان، کە تانوپۆی کۆمەڵگە بە نادادپەروەری دەتەنێت. ئەم نایەکسانی و چینایەتیی
-
3000 ساڵە شیرین تەشی دەڕێسێیەکێک لە شوێنەوارە ناسراوەکانی جیهان لەبارەی ژن، ژنێکی کوردی تەشیڕێسە، کە لەسەر کورسییەک دانیشتووە و ماسییەکی سوورکراوە لەناو دەورییەک لەبەردەمیدا د
-
چیرۆکی زەماوەندی پیرشالیارزەماوەندی پیرشالیار، یەکێکە لە کۆنترین جەژنەکانی کوردستان، کە بۆ شالیاری کوڕی جاماسپی زەردەشتیی دەگێڕدرێت. پیرشالیار یەکێک بووە لە پیاوە ئایینییەکا
-
شوێنەوارەکانی کوردستان لەناو مۆزەخانەی میترۆپۆلیتینمۆزەخانەی میترۆپۆلیتن بۆ هونەر (metropolitan museum of art)، یەکێکە لە ناسراوترین مۆزەخانەکانی جیهان، کە دەگمەنترین شوێنەوارەکانی دنیای لەخۆ گرتووە
-
پوران دوێت.. یەكێك لە كۆنترین شاژنەكانی مێژووپوران دوخت، یان پوران دوێت، کچی خەسرەوپەروێز پاشای ساسانییەکان؛ لە کۆنترین پاشاکای ژنە لە جیهاندا. (دوێت) وشەیەکی رەسەنی کوردییە، بە مانای کچ. پوران
-
شاخی بەمۆ.. سروشتێکی ناوازەی پڕ لە شوێنەواری مێژووییشاخی بەمۆ بەشێکە لە زنجیرە کێوی زاگرۆس و کەوتووەتە سەر سنووری باشوور و رۆژهەڵاتی کوردستان. بەرزترین شوێنی ئەم شاخە 1842مەتر بەرزە و خاوەن ژینگە و س
-
شارەزوور.. شوێنی پیرۆزی یارسانەکانەشارەزوور لەناو دەقەکانی ئایینی یارساندا، شوێنێکی پیرۆزە و بەشێکی گرنگە لە بیروباوەڕی یارسانەکان. کتێبی پیرۆزی یارسانەکان بە (دەفتەر) ناسراوە و بە ز
-
زستان.. خواردنە کۆنەکانی كوردەواری نوێ دەکاتەوەلەگەڵ هاتنی سەرما و سۆڵە و دەستپێکی وەرزی زستان، جۆری خواردنەکان لە ناوچە شاخاوییەکانی کوردستان، بەتایبەت لای گوندنشینەکان دەگۆڕێ و زیاترین خواردنە
-
قەوڵتاس..جەژنی یەکگرتن و ئاشتەواییە لە کوردستانئایینی یارسان لەناو جوگرافیا و کولتوور و نەریتی کوردییەوە سەرچاوەی گرتووە، بۆیە لە کۆنەوە تا ئێستا ئەفسانە و داب و نەریت و باوەڕی کۆنی کوردستانی پار
-
کرماشان.. شاری شوێنەوارە دێرینەکانی کوردکرماشان، یەکێکە لە کۆنترین شارەکانی کوردستان، کە مێژووی دروستبوونی بۆ سەدەی چوارەمی زایینی دەگەڕێتەوە و پایتەختی ساسانییەکان بووە. ئەم شارە، گەورەتر
-
گۆڕدەخمەی روانسەر... شوێنەوارێکی مێژوویی لەبیرکراو(بەردەگۆڕ) یان (گۆڕدەخمە) ژوورێکی هەڵکەنراوە لەسەر شاخ و تاشەبەردەکان بۆ ناشتنی مردووەکان، کە مێژوویان بۆ هەزاران ساڵ بەر لەئێستا دەگەڕێتەوە. لە کور
-
کەڵماکەرە... یەکێکە لە شەش خەزێنە مەزنەکانی جیهان لە کوردستانکەڵماکەرە، ئەشکەوتێکی مێژووییە، کە لە هەزارەی یەکەمی بەر لە زایین پەرەستگەی پەیڕەوکارانی میترایی بووە لە کوردستان. یەکێکە لە شەش خەزێنە مەزنەکانی جی
-
شێرداڵشێرداڵ یان گریفین، بوونەوەرێکی ئەفسانەییە، کە جەستەی شێرە و سەری داڵە و گوێچکەی ئەسپە. ئەم شێرداڵانە لەناو کولتوور و بیناسازیی کوردستانی کەونارا بەز
-
پیاوی سەردەمی مادەکانپیاوێک بە خەنجەرەوە: شوێنەوارێکی سەردەمی مادەکانە، کە پیاوێکی کوردی ئەو سەردەمە پیشان دەدا. ئەم شوێنەوارە، کە هەندێ کەس مێژووی بۆ سەردەمی هەخامەنشین
-
نیشتمانێک لە داربەڕووبەڕوو هێمای بەرخۆدانە زاگرۆس ناوی زنجیرە کێوێکە لەنزیک دەریاچەی وان، لە باکووری کوردستانەوە بەرەو رۆژهەڵاتی کوردستان شۆڕ دەبێتەوە و بەشێکی دەکەوێتە
