-
گۆڕدخمەی ئیسحاق وەند... کۆنترین گۆڕدخمەی کرماشانگۆڕدخمەی ئیسحاق وەند، (سکاڤەند)، کە سێ گۆڕدخمەن بە قەبارەی جیاواز، بە یەکێک لە شوێنەوارەکانی شاری (هەرسین) دادەنرێت. ئەم گۆڕدخمانە بە دووریی ٢٥ کم
-
وەلی رەحیمی (وەلی عاشیق )... شەیدای ئامێری کەمانچەوەلی ڕەحیمی، کەمانچەژەن، ساڵی 1932 لە خێزانێكی کوردی کرمانجی باکووری خوراسان لە تیرەی (عاشیق) لە ناوچەی ئەشخانە لە بۆجنورد لەدایک بووە. باوکی کەم
-
بازاڕە کۆن و مێژووییەکەی ورمێ بازاڕی ورمێبازاڕە کۆن و مێژووییەکەی ورمێ بازاڕی ورمێ، بە یەکێک لە کۆنترین شوێنەوارە مێژووییەکانی شاری ورمێ دادەنرێت. ئەم بازاڕە لە سەردەمی سەفەوییەکان دروست کر
-
زەویی پیرۆز، کەنیسەی نەنە مەریەم لە باوەش دەگرێتکەنیسەی (نەنە مەریەم) یەکێک لە شوێنەوارە مێژووییە ئاشوورییەکانی ورمێیە. کەنیسەی نەنە مەریەم، یەکێکە لە دیمەنە سەرنجڕاکێشەکانی پارێزگای ئازەربایجان
-
مۆزەخانەی ورمییە گەوهەرە مێژووییەکانی لە ئامێز گرتووەمۆزەخانەی ورمییە لە ساڵی 1967 زایینی دروست کراوە، ژێرخانەکەی ٧٥٠ مەتر چوارگۆشەیە و ڕووبەرەکەی ٢٠٠٠ مەتر چوارگۆشەیە. دوای چەند ساڵێک بەمەبەستی پار
-
درەخشان حەفید... ئەستێرەیەكی دیكەی درەوشاوەی كوردژنە ناوداری كوردستان، درەخشان شێخ جەلال شێخ ئەحمەد شێخ سەعید، كە بە درەخشانی شێخ جەلالی حەفید ناسراوە، لە 26ی كانوونی یەكەمی 1934 لە گەڕەكی كانێسكا
-
مێژووی دروستکردنی پردی قەڵا تاسیان بۆ سەردەمی پێش ئیسلام دەگەڕێتەوەئەم پردە لە ناوەڕاستی سەدەی ١٣، بە فەرمانی شێخ مەولانا، لە شاگردەکانی شێخ یوسفەددین بورهان دروست کراوە، کە بە پردی مەولاناش ناسراوە. درێژیی پردەکە
-
کودوروها، بەرد نووسراوێکی 3000 ساڵە لە مۆزەخانەی تاقوەساننووسراوی بەردینی کۆن، ناسراو بە (کودوروها)، یان بەردی سنوور خۆی (مەردوک ئاپاڵ ئایدین)، کە بە زمانی (ئەکەدی) بە واتای بەردی سنوور دێت، کە لە (میزۆپۆ
-
ئیلام.. لە هەڵکۆلینە تازەکاندا ناوچەی مێژوویی و شارستانیی تێدا دەردەکەوێتکنە و پشکنینە شوێنەوارییەکانی ناوچەی "کان گنبد" (کان گونبەد) لە ئیلام ئاشکرای دەکەن، مێژووی ئەم ناوچە تازە دۆزراوەیە بۆ ساڵی ٢٦٠٠ پێش زایین دەگە
-
ئێران خانم.. یەكەم ژنە دەنگبێژەکەی رۆژهەڵاتی كوردستانئێران خانم، یەکەمین دەنگبێژی ژنی رۆژهەڵاتی کوردستانە، لە ساڵی 1951 لە ئیچکەسۆ، لە ناوچەی برادۆست لە رۆژهەڵاتی کوردستان لەدایک بووە. ناوی خۆی ئێرا
-
بازرگانانی گەنجینە و شوێنەوار نووسینی بزماری سەردەمی ئورارتی دەشێوێننلە نەبوونی میکانیزمێکی گونجاو بۆ پاراستنی شوێنەوارە مێژووییەکان و شوێنە دێرینەکان، تا لە دەستی بازرگانان و ڕاوچییانی گەنجینەکان بپارێزرێن، بەجۆرێک،
-
دۆزینەوەی پەرستگای خوداوەندی ئاو (ئاناهیتا) لە سنووری پارێزگای سلێمانیڕەبانا مەرقولی، شوێنێکی شوێنەوارییە لە چیاکانی سلێمانی، لە بناری چیای پیرەمەگروون، ئەم شوێنە قەڵاگەلێکی لەخۆ گرتووە کە دەوری ناوچەکانی دۆڵی ڕەبانا و
-
دۆزینەوەی گۆڕدخمەی زەردەشتی لە ئەفریقیاتیمێکی نێودەوڵەتی لە توێژەران، لە شوێنێکی دوور لە دوورگەی ماداگاسکار لە ئەفریقیا، کۆمەڵێک گۆڕدخمەی سەیر و سەڕنجڕاکێشی بەردینیان دۆزیوەتەوە، کە دەڵێن
-
دۆزینەوەیەکی نوێی شوێنەوارناسان لە گردی کاراهان نەخشاندنی گوێدرێژێکی تەمەن ١١ هەزار ساڵە لە کاتی راکردندابەهۆی کنە و پشکنینەکانی ساڵی ٢٠٢٤ لە گردی کاراهان، زیاتر لە ٢٥٠ ستوون (پایە) دەرکەوتوون، کە شێوەی (T)یان لەسەر دیارە. لەنێو ئەو دۆزینەوانەدا وێنە
-
دوای دوو دەیە، هەڵکۆڵین لە شوێنەواری پەرستگای ئاناهیتا دەستی پێکردبەڕێوەبەری گشتیی میراتی فەرهەنگی و پیشەی دەستی و گەشتوگوزاری پارێزگای کرماشان، دوای دوو دەیە، کنە و پشکنینی لە شوێنەواری مێژوویی پەرستگای ئاناهیتای
-
کۆنترین ساڵنامەی جیهان لە کوردستان دەدۆزرێتەوەشوێنەوارناسان دەڵێن، ئەو نەخشاندنانەی لەسەر ستوونێکی بەردی گەورە لە (گوپکەلی تەپە) لە پارێزگای (شانلی- ئۆرفا) لە باکووری کوردستان دۆزراونەتەوە، کە
-
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم بە هاوکاریی نۆژەنکارانی پیشەگەر نۆژەن دەکرێتەوەلەناو بەردێکی قەبارە گەورەی شێوە هەرەمی، لە بەرزیی پێنج مەتردا، ژوورێک لە شێوەی گۆڕی ستوونی، یان گۆڕدخمە هەڵکەندراوە. ئەم گۆڕدخمە، بە دووریی ٦٤ کم
-
ئاشی قازی.. مێژووی شارێک(ئــاسیاوی قـازی) یان (ئاشی ئاوی قازی) لە قەزای کفری، 2کم لە قەزاکەوە دوورە و دەکەوێتە نێوان بەنداوی بابەشاسوار و ئارامگاکانی بابەشاسوار، کە یەکێکە
-
قەڵای بەختەک لەیلان... لوتکەی پێشکەوتنی پیشەسازی بیناسازی و شارستانیئەم قەڵایە یەکێکە لە گەورەترین شوێنەوارە مێژووییەکانی پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژهەڵات، کە دیواری قەڵاکە نزیکەی ٩٠٠ x ٦٠٠ مەتر دەبێت و بەرزییەکەی دەگا
-
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکانلە سێ کیلۆمەتری رۆژئاوای تەخت سولەیمان، لە پارێزگای ئازەربایجانی رۆژئاوەوە، گردێکی شێوە خڕ، کە ناوەراستەکەی چاڵێکی گەورەیە، هەڵکەوتووە. ئەم گردە هە
