-
جەمیلە نۆتەی موزیکی کوردی لە ئەرمینیا دەنووسێتەوەمێژووی مۆسیقای کوردی خودان چەندین موزیسیان و لێکۆڵەری موزیکییە، کە ڕۆڵی گەورەیان ھەبووە لە پاراستنی موزیکی کوردی، بەتایبەت موزیکی فۆلکلۆر. (جەمیلە
-
سێ قوببەکەی شاری ورمێ... تاوەرێک لەسەر گۆڕدەخمەیەکی کۆنئەم تاوەرە لە سێ قوببە پێکهاتووە، کە گۆڕێکی ستوونی و بازنەییە و لە بەرد و خشت دروست کراوە. تاوەرەکە بە فەرمانی (شیث قاتە ئەلموزەفەری) یەکێک لە فەرم
-
ئەشکەوتی پڕاو (پڕئاو)... قووڵترین ئەشکەوتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستگرنگترین و قووڵترین ئەشکەوتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، قووڵییەكەی 572 مەترە بو ناوی ئەشکەوتی (پیرۆ) یان ئەشکەوتی (پراو)ە، دەکەوێتە بناری باشووری لوتکەی قە
-
وەزیری نادری... شاعیری باکووری کوردستانجەبار نادر، ناسراو بە وەزیری نادری، شاعیرێکی باکووری کوردستان و ئاوارەی قەفقاس لە 10/3/1911 لە گوندی بۆرالان لە ناوچەی قارس لە باکووری کوردستان لەدا
-
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشائەشکەوتی سەلمان (پەرەستگای تاریشا) گەورەترین خەتی میخیی ئیلامی نوێ لەسەر دیواری ئەشکەوتەکە نووسراوە. ئەم ئەشکەوتە دەکەوێتە باشووری شاری ئیزە لە ب
-
دۆزینەوەی زیاتر لە دوو هەزار مۆری تەمەن 5 هەزار ساڵە لە شاری کرماشانساڵی 2021 لە گردی تیلینە لە کرماشان، مۆرێکی گڵینیی سەرەتای هەزارەی سێیەمی پێش زایین دۆزرایەوە و سەرنجی شوێنەوارناسانی بۆ لای خۆی ڕاکێشا، ئەم پرسە لە
-
دۆزینەوەی ئاتەشکەدەیەکی دوو هەزار و 600 ساڵەی سەردەمی میدییەکان لە باکووری کوردستانزانایانی شوێنەوارناس، کە بەدواداچوون بۆ ناوچەی مێژوویی (ئولوز هۆیوک) لەنزیک شاری ئاماسیە لە تورکیایان دەکرد، ئاتەشکەدەیەكیان دۆزیوەتەوە، کە تەمەنی
-
گۆڕدخمەی ئیسحاق وەند... کۆنترین گۆڕدخمەی کرماشانگۆڕدخمەی ئیسحاق وەند، (سکاڤەند)، کە سێ گۆڕدخمەن بە قەبارەی جیاواز، بە یەکێک لە شوێنەوارەکانی شاری (هەرسین) دادەنرێت. ئەم گۆڕدخمانە بە دووریی ٢٥ کم
-
وەلی رەحیمی (وەلی عاشیق )... شەیدای ئامێری کەمانچەوەلی ڕەحیمی، کەمانچەژەن، ساڵی 1932 لە خێزانێكی کوردی کرمانجی باکووری خوراسان لە تیرەی (عاشیق) لە ناوچەی ئەشخانە لە بۆجنورد لەدایک بووە. باوکی کەم
-
بازاڕە کۆن و مێژووییەکەی ورمێ بازاڕی ورمێبازاڕە کۆن و مێژووییەکەی ورمێ بازاڕی ورمێ، بە یەکێک لە کۆنترین شوێنەوارە مێژووییەکانی شاری ورمێ دادەنرێت. ئەم بازاڕە لە سەردەمی سەفەوییەکان دروست کر
-
زەویی پیرۆز، کەنیسەی نەنە مەریەم لە باوەش دەگرێتکەنیسەی (نەنە مەریەم) یەکێک لە شوێنەوارە مێژووییە ئاشوورییەکانی ورمێیە. کەنیسەی نەنە مەریەم، یەکێکە لە دیمەنە سەرنجڕاکێشەکانی پارێزگای ئازەربایجان
-
مۆزەخانەی ورمییە گەوهەرە مێژووییەکانی لە ئامێز گرتووەمۆزەخانەی ورمییە لە ساڵی 1967 زایینی دروست کراوە، ژێرخانەکەی ٧٥٠ مەتر چوارگۆشەیە و ڕووبەرەکەی ٢٠٠٠ مەتر چوارگۆشەیە. دوای چەند ساڵێک بەمەبەستی پار
-
درەخشان حەفید... ئەستێرەیەكی دیكەی درەوشاوەی كوردژنە ناوداری كوردستان، درەخشان شێخ جەلال شێخ ئەحمەد شێخ سەعید، كە بە درەخشانی شێخ جەلالی حەفید ناسراوە، لە 26ی كانوونی یەكەمی 1934 لە گەڕەكی كانێسكا
-
مێژووی دروستکردنی پردی قەڵا تاسیان بۆ سەردەمی پێش ئیسلام دەگەڕێتەوەئەم پردە لە ناوەڕاستی سەدەی ١٣، بە فەرمانی شێخ مەولانا، لە شاگردەکانی شێخ یوسفەددین بورهان دروست کراوە، کە بە پردی مەولاناش ناسراوە. درێژیی پردەکە
-
کودوروها، بەرد نووسراوێکی 3000 ساڵە لە مۆزەخانەی تاقوەساننووسراوی بەردینی کۆن، ناسراو بە (کودوروها)، یان بەردی سنوور خۆی (مەردوک ئاپاڵ ئایدین)، کە بە زمانی (ئەکەدی) بە واتای بەردی سنوور دێت، کە لە (میزۆپۆ
-
ئیلام.. لە هەڵکۆلینە تازەکاندا ناوچەی مێژوویی و شارستانیی تێدا دەردەکەوێتکنە و پشکنینە شوێنەوارییەکانی ناوچەی "کان گنبد" (کان گونبەد) لە ئیلام ئاشکرای دەکەن، مێژووی ئەم ناوچە تازە دۆزراوەیە بۆ ساڵی ٢٦٠٠ پێش زایین دەگە
-
ئێران خانم.. یەكەم ژنە دەنگبێژەکەی رۆژهەڵاتی كوردستانئێران خانم، یەکەمین دەنگبێژی ژنی رۆژهەڵاتی کوردستانە، لە ساڵی 1951 لە ئیچکەسۆ، لە ناوچەی برادۆست لە رۆژهەڵاتی کوردستان لەدایک بووە. ناوی خۆی ئێرا
-
بازرگانانی گەنجینە و شوێنەوار نووسینی بزماری سەردەمی ئورارتی دەشێوێننلە نەبوونی میکانیزمێکی گونجاو بۆ پاراستنی شوێنەوارە مێژووییەکان و شوێنە دێرینەکان، تا لە دەستی بازرگانان و ڕاوچییانی گەنجینەکان بپارێزرێن، بەجۆرێک،
-
دۆزینەوەی پەرستگای خوداوەندی ئاو (ئاناهیتا) لە سنووری پارێزگای سلێمانیڕەبانا مەرقولی، شوێنێکی شوێنەوارییە لە چیاکانی سلێمانی، لە بناری چیای پیرەمەگروون، ئەم شوێنە قەڵاگەلێکی لەخۆ گرتووە کە دەوری ناوچەکانی دۆڵی ڕەبانا و
-
دۆزینەوەی گۆڕدخمەی زەردەشتی لە ئەفریقیاتیمێکی نێودەوڵەتی لە توێژەران، لە شوێنێکی دوور لە دوورگەی ماداگاسکار لە ئەفریقیا، کۆمەڵێک گۆڕدخمەی سەیر و سەڕنجڕاکێشی بەردینیان دۆزیوەتەوە، کە دەڵێن
